Saksıda Roka Yetiştirme

Roka tohumu ekimi genelde İlkbahar, Sonbahar ve yaz ayları içindeki aylar tavsiye edilir.Roka tohumunda tohumun kalitesi ve ekimi; hasadın verimliliği açısından önemlidir. Roka tohumlarını ocaklara atmandan önce 1 gün suda veya nemli bir bez içerisinde bekletmeniz roka tohumu çimlendirme yüzdesini artıracaktır. Yağmur sulaması şeklinde yapacağınız sulama toprak yüzeyinin su nedeniyle aşınmasını ve tohumların açığa çıkmasını engelleyecektir. Ayrıca “can suyunu” delikli su kabı yardımıyla vermeniz, suyun toprağa homojen bir şekilde dağılmasını da sağlayacaktır.

Can suyunun verilmesinin ardından sıcak mevsimlerde her gün, sıcaklığın yükselmeye yeni başladığı bahar aylarındaysa birkaç günde bir sulamaya yapın. Bu şekilde yapacağınız sulama ile roka tohumlarının çimlenmesi, toprağın ve tohumun cinsine de bağlı olarak yaklaşık olarak 15 gün sürecektir. Mevsiminde ekildiğinde roka bitkisi, 4 ile 6 hafta arasında 10-12 santim kadar büyüyecektir. Yenilecek boy olan 10-12 santim aralığı bazı roka türlerinde 8-10 santim de olabilmektedir. Rokanın en verimli ve hızlı şekilde yetiştiği ortamlar, sıcaklığın yüksek ve gündüz gece sıcaklıklarının dengede olduğu havalardır. Ayrıca güneşi seven bir bitki olan rokanın büyüme hızı ve gelişimi, doğrudan saksınızın bulunduğu konuma bağlıdır. Bu nedenle roka saksınızı evinizin en çok güneş alan penceresinin önüne veya doğrudan balkona koymanızda yarar var.

İlkbaharın ortalarından itibaren hava sıcaklıları bazı bölgelerimizde artsa da, gündüz gece sıcaklık farkının hala fazla olduğunu unutmayın. Bu nedenle balkonda yetiştirdiğiniz rokalarınızı Mayıs ayı ortalarına kadar gece saatlerinde içeri almanız, bitkinin sağlık ve verimli gelişimi açısından önemlidir. Nem oranının yüksek olduğu bölgelerde yetiştirilecek rokalar için kullanılacak saksısının alt bölümünde yeterli su tahliye deliğinin olması da gerekir. Çünkü roka fazla sulandığında toprağın alt kısmında biriken su nedeniyle çabuk çürüyebilen bir bitkidir.

Saksıda Domates Yetiştirme

 

Balkonunuzda yetiştirebileceğiniz bir diğer bitkide domatestir. Yapı marketlerden veya pazardan domates fideleri elde edebileceğiniz gibi, kendiniz tohumdan da elde edebilirsiniz. Hangisi kolayınıza geliyorsa onu yapmakta fayda var.

Tohumları nisan ayının başlarında kapalı balkon veya ev içinde ekebilirsiniz. fidelerinizin ayrı bir saksıya ekecek düzeye gelmesi mayıs sonunu bulacaktır. Domates bitkisinin toprak ihtiyacı fazladır. Çok sıkışık ekmemek gerekir. Benim tercihim sağ taraftaki resimde görüldüğü gibi minimum 6lt lik saksılarda (tercihim 8-10lt) tek başına dikmektir. Zaten aynı saksıya dikeceğiniz 2 domates yerine bir domates daha fazla verim verir toplamda.

Domatesin toprağına ağır gübresi bulup katarsanız çok iyi olur ama şehir şartlarında bulmak epey zor, açıkçası bende bulamıyorum. Domateslerinizi bir çubukla ve iple desteklemek pek faydalı olur. Domatesler güneşi çok sever, o yüzden balkonunuzun güneş gören bir yerinde durması iyi olur. Domates yetiştirirken en  önemli nokta çok fazla sulamamaktır. Çok sularsanız kocaman dev gibi domates bitkileriniz olur ama ne çiçek açarlar ne de domates yaparlar. Haftada bir sulamak kafidir; toprağı kurusada sulamamak gerekir.

Saksıda Semizotu Yetiştirme

Evde bitki yetiştirmek isteyen arkadaşlara diğer bir önerim de semizotu. Gerekli olan topak, uzun veya geniş bir saksı, tohum ve su. Her çeşit toprakta yetişir semizotu, hatta çoğu zaman bazı saksılarımızda kendinden çıkar yabani semizotları. Ama benim önerim bahçe toprağı, torf ve ahır gübresini eşit miktarda karıştırmak; sonuç muhteşem oluyor.

Semizotu tohumlarını toprağa epey sık ekebilirsiniz yada minik tohumları eşit dağıtmak problem oluyorsa geniş delikli bir tuzluk işinizi kolaylaştıracaktır.

Tohumlar 1-2 gün içine çimlenip saksıda kendini gösterecektir. Spreyle sulamayı öneriyorum. Her gün toprağı nemlendirmek daha iyi oluyor bol su dökmek yerine. Sıcağı seven bir bitkidir su ve güneş nanede olduğu gibi semizotunuda coşturur. Saksıda boyları bir karışı geçmez genelde, bir karış olunca hasat etmek gerekir çünkü çabuk tohuma kaçar çiçek açar. Hepinize sağlıklı mutlu yeşil günler diliyorum.

Semizotunun Faydaları
Demir yönünden zengin olan ıspanak, diğer yapraklı sebzelere nazaran daha çok protein içeriyor. Biberde bulunan bol beta karoten ve C, P, K vitaminleri mideyi kuvvetlendiriyor. A vitamini ve fosfor kaynağı patlıcan sinirlere iyi geliyor, kalp çarpıntısını gideriyor.
Sadece lahana çeşitlerinde bulunan U vitamini, mide ve bağırsakların iç yüzeyini koruyor, oralardaki yaraların iyileşmesini sağlıyor.
Fosfat ve potasyum ihtiva eden karnabaharın içeriğinde aynı zamanda kadınları göğüs kanserine karşı koruyan ‘indol-3 karbonal’ bulunuyor. İçeriğinde bolca, güçlü bir kanser savaşçısı olan beta karoten bulunduğundan brokoli, yenilebilecek, suyu içilebilecek en iyi besinlerden biridir.

Biber

Biber Yetiştirme

Evde biber yetiştirmek çok keyiflidir; çünkü uygun bir şekilde yapıldığında sahibini ödüllendirir. Öncelikli iş tohumdan fide elde etmektir. Çok çeşitli biber türleri vardır özellikle evde süs biberi yetiştirme yaygındır. Tohumdan fide elde etmek için öncelikle küçük bir saksıya yada fide tablasına ekim yapmanız kapalı mekanda büyütecekseniz nisan ortası uygundur bence böylece erken ürün almaya başlarsınız. Tohumların çabuk çimlenmesi için saksının üzerini streç film ile kaplamanız da faydalı olur. Biber geçirgen toprağı çok sever bu sebeple torf miktarı yüksek tutulabilir. Su için aynısını söyliyemeyeceğim çünkü sürekli yaprakları boynunu büker ancak siz su verdikçe o boya gider ve çiçek açması zaman alır. Eskilerin tabiriyle biberi sıkılacak ki meyveye geçsin.

Fidelerimiz bir aylıkken bence uzun saksılara sırayla yahut orta boy saksılara tek tek de ekilebilir. Balkonunuzun aydınlık bir yerine koymalısınız. Ancak direk öğlen güneşini almazsa daha iyi olur. Yaklaşık Mayıs sonuna doğru saksılara aldığınız fideleriniz temmuz başında meyvesini verecektir.

Fesleğen Yetiştirme

Yaz aylarında balkonunuzda veya pencerenizin önünde en çok olmasını isteyeceğiniz bir bitkidir fesleğen mis gibi kokusuyla. Özellikle büyük yapraklı olanları italyan fesleğeni olarak adlandırılan ve reyhan (reyhan da bir fesleğen türüdür) salatalara çok güzel lezzetler katar. Ancak çoğu kişi hazır olarak saksıda alırlar fesleğeni. Evde kendimizde kolayca tohumundan elde edebiliriz. Mayıs ayında tohumları bir saksıya ektikten sonra püskürtme yöntemiyle sürekli nemli tutarak bir hafta içinde yeşermesini sağlayabilirsiniz.

İki hafta sonrada seyreltme işlemini ayrı saksılara alarak yapabilirsiniz. Ben küçük saksılara ikşer tane dikerek etrafımdakilere hediye ediyorum hem hoş kokusunu duydukça hemde salatalarına koydukça beni anımsıyorlar. Genel bir toprak isteği yok fesleğenin ama torfta da gayet iyi yetişiyor zahmetsizce çünkü torf yüksek su tutma kapasitesiyle bitkiyi besliyor. Eğer benim gibi çokça ekerseniz büyüdükçe biçip gölgede kurutup daha sonra stres azaltıcı etkisi olan çayını demleyebilir ve yemeklerinizde baharat olarak da kullanabilirsiniz.

Adaçayı Yetiştirme

Türkiye’nin hemen her bölgesinde yetişebilir. Soğuk olan bölgelerde bitki donmasın diye üzeri çam dalları ile örtülür. Adaçayını süs bitkisi gibi balkonda da yetiştirmek mümkündür. Ben şahsen yıllardır balkonda Adaçayı yetiştirmekteyim. Türkiye’de Adaçayı diye satılan çay Hakiki Adaçayı olmayıp genellikle Dallı Adaçayı satılmaktadır.

Adaçayını yetiştirmek biraz zordur ben tohumdan yetiştirmeyi başardım. Tohumlar 2-3 haftada yeşeriyor anca. 1,5 aylık adaçayımın resimlerini görüyorsunuz yan tarafta. Tohum yeşerene kadar bol güneş ve suya ihtiyacı var. Ben filizlendikten sonra pencerenin önüne koydum ve gün aşırı suladım. Minik saksımda işleri kolaylaştırdı. Adaçayı geçirgen toprakları seviyor birazda kum katılabilir toprağına. Fideyi büyükçe bir saksıya aldıktan sonra suyu azaltabiliriz. Büyük saksıya alırken toprağına bir avuç kadar ahır gübresi katarsanız süper olur. Sonrasında yeni adaçayları elde etmek için dallarını köklendirerek başka saksılara dikebilirsiniz daha kolay olur.

Marul Yetiştirme

Marul Yetiştirme

Evde besleyebileceğiniz bir diğer sebze de maruldur. Çok çeşitli marullar olmakla birlikte siz ulaşabildiğiniz tohumlar ile başlayabilirsiniz. Marul pek çok toprak tipinde yetişebildiği halde, en kaliteli ürün: organik maddesi fazla, nem tutma kapasitesi yüksek ve drenajı iyi, derin tınlı topraklardan alınır.

Marul tohumları geniş ölçüde bir de kış sonunda ekilir. Öncelikle küçük bir saksıda bolca tohum serpilerek ekim yapılır. Bu saksıyı pencere önüne koyarsanız hem daha çabuk çimlenir hem de daha çabuk kuvvetlenirler. Yaklaşık olarak 3 hafta sonra fidelerinizi çıkararak geniş saksılara ekebilirsiniz. Marul için ne kadar geniş saksı olursa o kadar daha gür olacaktır.

Marul, büyüme periyodu boyunca aynı miktarda toprak nemini, yetiştiği ortamda bulmak ister.  Ayrıca, çok sıcak havalarda sulama, mutlaka sabah erken saatlerde yapılmalıdır. Aksi halde fizyolojik hastalıklara yakalanma olasılığı artar. Ama şunu da ifade etmem gerekiyor ki, geniş balkonu olmayanlar evde marul yetiştirmek pek de randımanlı olmayacaktır. Çünkü genişçe alan, zaman ve sabır ister; üstelik bir kaç salatadan sonrada biter:) Hepinize yeşil günler diliyorum.

Marul Fidelerim